Skąd pochodzą tanie klucze do Windowsa?

Przeglądając popularne serwisy aukcyjne z pewnością niejednokrotnie widziałeś bardzo atrakcyjne oferty oprogramowania komputerowego. Nie da się ukryć, że klucze do Windows 10 za kilkanaście złotych wyglądają bardzo zachęcająco, zwłaszcza w porównaniu do oryginalnego systemu z pewnego źródła, który potrafi kosztować kilkadziesiąt razy więcej. Chęć oszczędności nie może jednak przysłonić Ci zdrowego rozsądku – niska cena nie idzie bowiem w parze z legalnością software’u. Skąd biorą się jednak tanie klucze aktywacyjne?

Osoby oferujące podejrzanie tanie klucze aktywacyjne do systemu Windows pozyskują je z rozmaitych źródeł. „Lewy” software pochodzi najczęściej z tzw. licencji grupowych, czyli przeznaczonych na użytek dużych korporacji. Oprogramowanie w takiej formie może być wykorzystywane przez wielu użytkowników, dlatego stanowi idealny produkt dla nieuczciwych sprzedawców. Handlarze zdobywają klucze (np. wykradając je samodzielnie lub poprzez współpracę z zaprzyjaźnionymi specami od IT z danego przedsiębiorstwa), a następnie hurtowo odsprzedają niczego nieświadomym klientom.

Oferty taniego oprogramowania opierają się również na handlu kluczami deweloperskimi (MSDN) oraz edukacyjnymi. Czasem zdarza się również, że do cyfrowego obrotu trafiają klucze OEM odczytane bezpośrednio z używanego sprzętu, który został np. oddany do serwisu. Nieco bardziej przebiegli sprzedawcy korzystają z bardziej wyrafinowanych metod oszustwa – dobrym przykładem jest zakup pojedynczych egzemplarzy legalnego oprogramowania przeznaczonych dla oficjalnych partnerów Microsoft, a następnie sporządzenie setek kopii kluczy produktu. Niektórzy handlarze idą o krok dalej i poza software’em zajmują się też podrabianiem oryginalnych pudełek (dotyczy to jednak przede wszystkim pakietów biurowych Office).

Jak pewnie się domyślasz, nabycie klucza aktywacyjnego, który został pozyskany na którykolwiek z wymienionych powyżej sposobów, nie jest zgodne z prawem. Stoją za tym oczywiście postanowienia licencyjne, które nie zezwalają na odsprzedaż kluczy, ich zwielokrotnianie oraz jednoczesne wykorzystywanie przez wielu użytkowników.
 

Załóżmy, że zakupiłeś klucz do systemu Windows 10 Home – zapłaciłeś symboliczną kwotę kilkunastu złotych, a na Twój adres e-mail przyszedł kod aktywacyjny. Po wpisaniu otrzymanego ciągu znaków wszystko wydaje się w porządku – oprogramowanie się aktywowało, a Ty masz dostęp do wszystkich funkcji software’u. Niestety, nie jest to wcale jednoznaczne z legalnością nabytego produktu. Nielegalnie nabyty klucz może być bowiem aktywowany setki razy na różnych urządzeniach, zanim dostawca oprogramowania zaobserwuje jakiekolwiek nieprawidłowości.

Jak wskazuje umowa licencyjna, zakończona powodzeniem aktywacja nie stanowi potwierdzenia, że oprogramowanie jest oryginalne lub objęte właściwą licencją. Podstawą do określenia oryginalności danego klucza produktowego jest zweryfikowanie kilku czynników, wśród których znajduje się m.in. sposób zakupu systemu, otrzymanie właściwych dokumentów potwierdzających transakcję czy certyfikat autentyczności (normalnie przyjmuje postać charakterystycznej hologramowej naklejki, jednak w przypadku dystrybucji cyfrowej potwierdzeniem jest po prostu e-mail od firmy Microsoft).
 

Istnieje pewna szansa, że podczas korzystania z „lewego” systemu można otrzymać komunikat o posiadaniu nielegalnego oprogramowania. Najczęściej dochodzi do tego, gdy dany klucz aktywacyjny został wykorzystany zbyt wiele razy i w efekcie został zablokowany przez Microsoft. Dezaktywacja licencji może nastąpić również wówczas, gdy została ona wykradziona, a prawowity właściciel zgłosił jej kradzież. W niektórych przypadkach nielegalny software nie jest jednak wyłączany przez producenta – dzięki temu możliwe jest zebranie materiału dowodowego oraz pozyskanie danych nabywców.

Głównym zagrożeniem związanym z zakupem i używaniem nielegalnego oprogramowania jest wspomniane wcześniej ryzyko częściowej lub całkowitej utraty dostępu do systemu. Kiedy dojdzie do wygaśnięcia licencji, to użytkownik nie może korzystać z niektórych opcji personalizacji oraz pobierania update’ów, również tych dotyczących bezpieczeństwa. W efekcie tak wybrakowany software jest potencjalnie niebezpieczny w codziennym użytkowaniu – zwłaszcza, jeśli komputer służy do pracy lub przeglądania internetu.

Zablokowanie systemu nie jest oczywiście najgorszym scenariuszem. W końcu klucz kosztował maksymalnie kilkadziesiąt złotych – nawet konieczność zakupu kolejnej licencji za taką samą kwotę będzie tańsze od oryginalnego oprogramowania. O wiele bardziej dotkliwym następstwem będzie z pewnością kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, jaką polskie prawo przewiduje dla osób nabywających rzecz uzyskaną wskutek przestępstwa (art. 291 Kodeksu Karnego). W rzeczywistości większość wyroków sprowadza się jednak do zawiasów oraz sporego odszkodowania na rzecz producenta oprogramowania.

Z tego powodu radzimy nabywać klucze aktywacyjne wyłącznie ze sprawdzonych źródeł – najlepiej od autoryzowanych sprzedawców, którzy bezpośrednio współpracują z twórcami software’u. W przypadku firmy Microsoft jest to tzw. Program Partnerski. Jeżeli dany pośrednik uczestniczy w tej inicjatywie, to znajdziesz taką informację na oficjalnej witrynie giganta z Redmond.